Garnalenkoningin uiterst kritisch over stapelende maatregelen

ZOUTKAMP – Bij de inauguratie spreekt de Garnalenkoningin van Zoutkamp traditioneel een troonrede uit waarin de stand van zaken in de visserij wordt besproken. Mayke Postma, de nieuwe koningin, maakte gisteren de balans op: “De afgelopen jaren is er een constante stroom van maatregelen en beperkingen neergedaald op de vloot. Wellicht is er voor iedere maatregel afzonderlijk wel iets te zeggen. Het is echter de rigide uitwerking ervan dat zo typerend is voor het klimaat hier in Nederland. En alles bij elkaar is het veel. Te veel.”

Hieronder de integrale tekst van de rede.

Geachte aanwezigen,

Ik begin mijn troonrede met u te zeggen dat ik zeer verheugd ben door u allen hier in ons mooie vissersdorp verwelkomd te worden als best bewaarde geheim van Zoutkamp. Het is voor mij een eer om een jaar lang garnalenkoningin te zijn van alle inwoners, en in het bijzonder van de vissers van deze gemeenschap.

Navigare necesse est (Varen blijft noodzakelijk)

Wie omhoogkijkt, ziet het staan op een gevel nabij het visserijmuseum. Een uitspraak die verbonden is met de afgelopen winter overleden Matthijs van der Ploeg. Hij is op zijn eigen wijze van invloed geweest op Zoutkamp en haar rol als thuishaven van de Hollandse garnaal. Als gemeenschap zijn wij hem daarvoor erkentelijk.

Navigare necesse est

Vissen is het mooiste beroep van de wereld; er zal geen visser of oud-visser zijn die dit tegenspreekt. Toch wordt iedere garnalenvisser meer en meer op de proef gesteld. Wegen de mooie momenten, deze manier van leven, op zee de kost verdienen voor het gezin aan de wal, nog op tegen de voortdurende dreiging vanuit de politiek, vanuit natuurorganisaties, vanuit Europese regelgeving?

De afgelopen jaren is er een constante stroom van maatregelen en beperkingen neergedaald op de vloot. Ik som voor u op: Gesloten gebieden die uitgebreid werden, lichtere tuigen, wijdere netten, strengere ecologische urenbeperking waardoor begin december de natura 2000-gebieden gesloten werden voor visserij, verplichte stilligweken, de afbouw van de zeeflap-ontheffing, steeds strengere monitoring van en registratie van bijvangst en ziftsel, de verplichte stikstofreductie-maatregelen en de op handen zijnde saneringsregeling. Dat laatste kan zeker gunstige effecten hebben, maar ook de druk op binnenvisserij opvoeren. En zal dezelfde beelden van de vernietiging van kotters, een paar jaren terug, opleveren.

Waarom loopt de telling van de ecologische vis-uren bijvoorbeeld niet van juni tot juni, zodat in ieder geval gedurende het hoogseizoen van de garnalenvisserij zonder gedwongen stop door gevist kan worden? Waarom moeten álle schepen een katalysator inbouwen voor een stikstofprobleem dat op zee niet bestaat, want gebaseerd op onjuiste data? In Duitsland geldt deze verplichting alleen bij inbouw van nieuwe motoren. En wat is het verhaal van de onderzoekster die zich op het eind maart gehouden waddensymposium afvroeg of er wel de juiste gebieden waren gesloten op het Wad?

Daarbij komt het zeer recente bericht van een door een meetfout onjuist getrokken conclusie over de impact van garnalenvisserij voor het bodemleven. Dit heeft grote negatieve gevolgen gehad voor de sector.

Duurzaamheid en innovatie lijkt het wisselgeld en toverwoord te zijn, als het gaat om onderhandelingen over de nieuwe natuurbeschermingswet-vergunning. Onderhandelingen waarbij natuurorganisaties standaard aan tafel zitten. Een op zijn minst opmerkelijk gegeven. Wordt hiermee voorgesorteerd op de wens van een bepaalde groep mensen die natuur juridisch op gelijke voet met de mens wil gaan zetten? En kunnen vertegenwoordigers de vissers nog vanuit het perspectief van de visser vertegenwoordigen, of zijn zij te veel ingekapseld in het establishment?

Iedere vergunninghouder is zich bewust van zijn rol als rentmeester van en ambassadeur voor de garnalenvisserij.  Johan Rispens, een visser uit ons midden, kreeg hiervoor onlangs koninklijke onderscheiding. Een mooie erkenning voor zijn inspanningen met een positieve uitstraling voor de hele sector.

Navigare necesse est

Navigeren is ook: besturen, gericht ergens naar toe varen. Of: datgene wat men onderneemt om de positie, richting en/of snelheid van het schip te bepalen.

Uiteindelijk is het de schipper die verantwoordelijk is voor welke koers hij vaart. En wat zijn eindbestemming is.

Dat is dan ook mijn oproep aan u allen. Eenieder staat aan het roer van zijn eigen bestaan. Verzamel kennis. Verzamel antwoorden. En wie antwoorden heeft, kan goede vragen stellen. Doe dat dan ook. Binnen deze dynamiek kan er juist díé ruimte ontstaan die ons bestaansrecht bestendigt.

In een tijd waarin krachten opereren die oorzaak, gevolg én mensen tegen elkaar uitspelen en zelfs uit elkaar drijven, is dat belangrijker dan ooit. Afwachten en verwachten dat iemand anders zorgt dat alles in orde komt…die tijd is voorbij en was er hoogstwaarschijnlijk nooit. Laten we als kustbewoners ons gezonde verstand blijven gebruiken en daar ook naar blijven handelen.

Voor vissers die vasthouden aan het MSC-label, dat duurzaamheid garandeert maar ook extra lasten en uren-beperkingen oplegt, zijn de schrale vangsten van de afgelopen periode extra zuur. Groen moeten doen terwijl je rood staat, is bedrijfseconomisch een lastige. Dat er vissers zijn die daaraan willen ontsnappen valt vanuit hun perspectief wel te begrijpen.

Door de aanwezigheid en voorgenomen bouw van windturbines en de vele kabels die door de zeebodem aan land gebracht moeten worden, zijn niet alleen de vissers verjaagd van hun gronden. Ook melden vele onderzoeken -ondanks tegensprekende juichverhalen- dat het zeeleven wel degelijk te lijden heeft van deze industrialisering van de Noordzee.

De ervaren visserman weet dat de garnalenpopulatie zich ontwikkelt als het oneindige ritme van het tij: van overvloed naar schaarste naar overvloed. Het is te hopen dat deze natuurlijke beweging zich niet laat verstoren door deze toegenomen bedrijvigheid op zee.

Dat de visserij als bron van ons bestaan nog heel lang het kloppend hart van onze gemeenschap, waarmee wij -direct of indirect – als Zoutkamp altijd verbonden zal blijven, is een diepe wens van uw nieuwe garnalenkoningin.

Laten we elkaar helpen, onze tradities koesteren, onze ervaring delen en innovaties omarmen die recht doen aan zowel zorg voor onze omgeving als onze manier van leven.

Opdat Zoutkamp niet alleen de thuishaven blijft van de Hollandse garnaal, maar evengoed een veilige thuishaven voor álle Zoutkampers!

Laten we met trots en vastberadenheid koers zetten naar een sterke toekomst voor Zoutkamp!